Vụ Hè Thu năm 2021, toàn tỉnh Trà Vinh xuống giống được 72.784,04 ha lúa, đã thu hoạch 8.574,9 ha, năng suất 5,32 tấn/ha, sản lượng 45.580.15 tấn. Năm nay điều kiện tương đối thuận lợi cho người trồng lúa, mặn không gay gắt, nguồn nước ngọt cơ bản đáp ứng diện tích xuống giống ngay từ đầu vụ, không bị ảnh hưởng do mặn, khô hạn như những năm qua; các loại dịch bệnh nguy hiểm được kiểm soát, vì vậy dịch bệnh gây hại trên lúa Hè Thu tương đối thấp.

         Qua thực tế xuống giống thì phần lớn diện tích lúa Hè Thu 2021 thu hoạch của tỉnh rơi vào tháng 8 và kết thúc trong tháng 9/2021. Tuy nhiên, do tình hình dịch Covid-19 phải thực hiện giãn cách xã hội để phòng, chống dịch nên tiêu thụ lúa của tỉnh gặp khó vì chủ yếu lúa được các doanh nghiệp, thương lái ngoài tỉnh đến thu mua. Đối với khâu thu hoạch, theo thống kê toàn tỉnh có khoảng 980 máy gặt đập liên hợp và cộng thêm máy ngoài tỉnh thì nhu cầu về máy thu hoạch không thiếu trong điều kiện không có dịch, nhưng do dịch bệnh, các chủ máy và nhân công ngại di chuyển dẫn đến một số nơi thu hoạch chậm tiến độ. Những ngày qua giá lúa trên địa bàn tỉnh đang có chiều hướng giảm. Cụ thể giá lúa tươi bán tại ruộng từ 23/7-06/8/2021, như sau (xem Bảng 1):

         Bảng 1. Biến động giá lúa tại tỉnh Trà Vinh từ ngày 23/7-06/8/2021

(Nguồn: https://snnptnt.travinh.gov.vn/, 2021)

         Như vậy, chỉ sau hai tuần giá lúa đã giảm từ 400-1.100 đồng/kg, trong đó lúa IR 50404 giảm 1.100 đồng/kg, lúa OM 5451 giảm 400 đồng/kg, lúa OM 4900 và OM 18 giảm 1.000 đồng/kg.

        Việc tiêu thụ lúa gặp khó khăn và giá giảm không chỉ riêng tỉnh Trà Vinh mà là tình hình chung của các tỉnh Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay. Giãn cách xã hội và dịch Covid-19 làm cho tiến độ thu hoạch chậm, nhiều thương lái e ngại lây nhiễm chéo, tạm nghỉ để phòng chống dịch; các kho dự trữ lúa gạo giảm công suất mua vào vì công nhân e ngại, không muốn thực hiện 3 tại chỗ nên nhà máy không đủ người vận hành; một số khu vực bị phong toả dẫn đến việc vận chuyển gặp khó. Theo ước tính của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, giá lúa thường tại ruộng giảm bình quân 133 đồng/kg, tại tỉnh An Giang giảm 100-300 đồng/kg, tỉnh Sóc Trăng giảm 200 đồng/kg,… Trên thị trường gạo châu Á, giá cũng đi xuống. Giá gạo xuất khẩu của Ấn Độ giảm xuống mức thấp nhất trong hơn bốn năm rưỡi gần đây, giá gạo Thái Lan xuống gần mức thấp trong hai năm qua. Gạo xuất khẩu gạo của Việt Nam, tháng 7/2021, giảm 10,6% về khối lượng và giảm 0,6% về giá trị so với cùng kỳ năm trước, xuống thấp nhất kể từ tháng 3/2020. 

         Trước thực trạng trên, phương án mua tạm trữ lúa vào kho dự trữ quốc gia nhằm giải quyết đầu ra cho lúa Hè Thu, kích cầu tiêu thụ đã được cơ quan quản lý Nhà nước tính đến và kế hoạch hỗ trợ đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử, thúc đẩy phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn cũng đang được xúc tiến. Nhưng trước mắt, các địa phương đang tạo mọi điều kiện để hỗ trợ người trồng lúa nhưng vẫn phải đảm bảo công tác phòng, chống dịch, như: Huy động máy cắt; hướng dẫn tuyến đường vận chuyển; hỗ trợ doanh nghiệp, thương lái từ các nơi khác đến thu mua lúa; vận động các kho dự trữ lúa gạo tăng dự trữ lúa gạo; ngân hàng “bơm” tiền cho doanh nghiệp thu mua lúa gạo,...

         Ngoài giá thấp, sản xuất lúa còn phải đối phó với giá phân bón tăng mạnh, từ đầu năm đến nay tăng từ 50% - hơn 80% trong, điều này khiến cho tâm lý người dân băn khoăn trong việc xuống giống cho vụ tới. Đây là vấn đề mà doanh nghiệp cùng các cơ quan quản lý phải tìm biện pháp tháo gỡ, chia sẻ với người trồng lúa. Một số giải pháp được đưa ra, như: Xây dựng các biện pháp quản lý cung cầu, thị trường, giá cả phân bón; thường xuyên kiểm tra, rà soát các cửa hàng kinh doanh vật tư nông nghiệp không để tình trạng đầu cơ tạo khan hiếm giả tạo để kiếm lời; doanh nghiệp (cần) cam kết không tăng giá và cung cấp đầy đủ vật tư nông nghiệp,...

         Theo lịch xuống giống vụ Thu Đông, Mùa 2021, kế hoạch toàn tỉnh Trà Vinh gieo sạ 74.140 ha, chia làm hai đợt. Đợt 01, diện tích 18.094 ha, thời gian từ ngày 10/8-25/8/2021 và đợt 02, diện tích 51.966 ha, thời gian từ ngày 01/9-25/9/2021, diện tích còn lại 3.050 ha ở huyện Cầu Ngang xuống giống trước (từ ngày 20/7-30/7/2021) do đây là vùng đặc thù sản xuất lúa-tôm. Số liệu (chưa đầy đủ) đến ngày 10/8/2021, đợt 01 đã xuống giống được 1.123 ha, một số nơi lúa đang vào giai đoạn giặm. Điều này cho thấy, người dân sau khi thu hoạch lúa Hè Thu liền bắt tay ngay vào làm đất gieo sạ không để trễ lịch khuyến cáo của cơ quan chức năng và chính quyền địa phương. 

         Như vậy, dù đang gặp nhiều khó khăn, nhưng sản xuất lúa trên địa bàn tỉnh Trà Vinh không bị “đứt gãy” và diện tích xuống giống vụ Thu Đông, Mùa 2021 được kỳ vọng sẽ hoàn thành theo kế hoạch.

 Văn Đoái

Nguồn thông tin, số liệu sử dụng trong bài viết:

- Quyết định số 1034/QĐ-BTTTT ngày 21/7/2021 của Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông phê duyệt Kế hoạch hỗ trợ đưa hộ sản xuất nông nghiệp lên sàn thương mại điện tử, thúc đẩy phát triển kinh tế số nông nghiệp, nông thôn

- Thông báo số 448/TB-SNN-VBTV ngày 06/7/2021 của Sở Nông nghiệp và PTNT về việc lịch xuống giống lúa vụ Thu Đông, Mùa 2021 và vụ Đông Xuân 2021-2022

- Báo cáo số 717/BC-SNN, ngày 04/8/2021 của Sở Nông nghiệp và PTNT Về tình hình thu hoạch và tiêu thụ lúa Hè Thu năm 2021 trên địa bàn tỉnh Trà Vinh

- Báo cáo số 448/BC-SNB ngày 14/6/2021 của Sở Nông nghiệp và PTNT sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và kết hoạch công tác 6 tháng cuối năm 2021

- Lúa Hè Thu được mùa rớt giá, Bộ NN&PTNT đề xuất mua tạm trữ vào kho quốc gia (2021). https://vietnambiz.vn/lua-he-thu-duoc-mua-rot-gia-bo-nnptnt-de-xuat-mua-tam-tru-vao-kho-quoc-gia-20210803100828866.htm, truy cập ngày 08/8/2021

- Trung Chánh (2021), Giá gạo xuất khẩu Việt Nam chạm đáy hơn 16 tháng. https://vietnambiz.vn/gia-gao-xuat-khau-viet-nam-cham-day-hon-16-thang-20210726081720043.htm, truy cập ngày 08/8/2021

- Thanh Trà (2021) Xuất khẩu gạo kỳ vọng tín hiệu tốt. https://www.tintucnongnghiep.com/2021/08/infographics-trien-vong-cho-xuat-khau.html, truy cập ngày 08/8/2021

- Nguyễn Thị Bích Ngà (2021), Tăng cường các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong sản suất và tiêu thụ nông sản,

https://sonnptnt.soctrang.gov.vn/snnptnt/1282/30591/53959/332707/Tin-tuc--Su-kien/TANG-CUONG-CAC-GIAI-PHAP-THAO -GO-KHO-KHAN-TRONG-SAN-SUAT-VA-TIEU-THU-NONG-SAN.aspx, truy cập ngày 08/8/2021 

- Bích Hồng - Minh Hằng (2021), Thị trường nông sản tuần qua: Giá lúa tiếp tục giảm. https://baotintuc.vn/thi-truong-tai-chinh/thi-truong-nong-san-tuan-qua-gia-lua-tiep-tuc-giam-20210808121414431.htm, truy cập ngày 08/8/2021

- N.An (2021), Sẽ đề xuất Thủ tướng nhiều giải pháp mạnh chặn đà tăng phi mã giá phân bón. https://tuoitre.vn/se-de-xuat-thu-tuong-nhieu-giai-phap-manh-chan-da-tang-phi-ma-gia-phan-bon-20210810111336802.htm truy cập ngày 10/8/2021

- Chí Tuệ (2021), Giá tăng 'phi mã', Bộ Nông nghiệp đề nghị thanh tra toàn diện mặt hàng phân bón. https://tuoitre.vn/gia-tang-phi-ma-bo-nong-nghiep-de-nghi-thanh-tra-toan-dien-mat-hang-phan-bon-20210809193238494.htm, truy cập ngày 10/8/2021

- Chí Tuệ (2021), Giá phân bón tăng 'vọt' 83%, nông dân sao chịu nổi? https://tuoitre.vn/gia-phan-bon-tang-vot-83-nong-dan-sao-chiu-noi-20210808101750941.htm, truy cập ngày 10/8/2021

- Thanh Hoa (2021), Các ngân hàng sẽ “bơm” tiền cho doanh nghiệp thu mua lúa gạo. https://www.phunuonline.com.vn/cac-ngan-hang-se-bom-tien-cho-doanh-nghiep-thu-mua-lua-gao-a1441564.html, truy cập ngày 11/8/2021